Chodelka – to niewielka rzeczka płynąca przez Kotlinę Chodelską położoną na południe od Kazimierza Dolnego. Tędy właśnie - przez Chodelski Obszar Chronionego Krajobrazu - przebiega niebieski szlak rowerowy.
Dystans: 51 km, trasa trudna
Rodzaj nawierzchni: asfaltowa 18 km, utwardzona 5 km, gruntowa 28 km
Przebieg trasy:
Kolonia Borów – 2,3 km- Borów – 2,35 km- Jeżów – 3,5 km - Chodel – 4,45 km - Budzyń -1,3 km - Wólka Komaszycka – 5,8 km - Emilcin - 6,1 km - Opole Lubelskie (Zespół Szkół Nr 1) – 5,0 km - Pomorze – 4,2 km - Chodlik - 2,8 km – Żmijowiska (most na rzece Jankówce) – 1,6 km - Kosiorów – 4,0 km - Polanówka – 4,11 km - Dobre – 3,9 - km - Podgórz.
Szlak rozpoczyna się w miejscowości Kol. Borów na granicy powiatu opolskiego i powiatu lubelskiego, prowadzi przez teren Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Obejmuje dolinę rzeki Chodelki - jeden z najczystszych i najpiękniejszych obszarów na Lubelszczyźnie. Końcowy odcinek szlaku przechodzi obok grodzisk słowiańskich z VIII-X wieku – największego skupiska wczesnośredniowiecznych założeń obronnych międzyrzecza Wisły i Bugu i kończy się w miejscowości Podgórz łącząc się z czerwonym szlakiem rowerowym „Kazimierza Dolny-Kraśnik”.
Kolonia Borów – Chodelka w tej miejscowości przyjmuje prawy dopływ – ciek spod Zalesia. Rzeka i jej dolina zachowały niemal naturalny charakter oraz funkcjonują tu zespoły źródeł dolinnych o wysokiej wydajności.
Borów – dobrze zachowany drewniany młyn oraz młyn murowany stojący w otoczeniu lasu i stawów hodowlanych.
Jeżów – kompleksy stawów hodowlanych z ruinami rządcówki. Wśród mokradeł Chodelki na niewielkim wzniesieniu tzw. Lorecie stoją ruiny pojezuickiego kościoła pw. M.B. Loretańskiej. Styl barokowy. Wybudowany na wzór Katedry Lubelskiej, funkcjonował w latach 1736-1750. Wkomponowany w projektowany zespół przyrodniczo-krajobrazowy, obejmujący kompleks stawów hodowlanych, łąki oraz fragment boru sosnowego.
Chodel – miejscowość założona na terenie wsi Kłodnica przez Bernarda Maciejowskiego. Prawa miejskie w latach 1440-1866; zachowany układ urbanistyczny z XVI-XVIII w.;
Warto zobaczyć:
● Gotycko-renesansowy kościół parafialny pw. Świętej Trójcy, wybudowany w 1541 r.; z 30 metrową wieżą zakończona koroną, obrazem MB Loretańskiej, chrzcielnicą z 1616 r. oraz piaskowym nagrobkiem fundatora kościoła – Bernarda Maciejowskiego i jego żony Elżbiety.
● Mogiła żołnierzy austriackich z czasów I wojny światowej;
● Projektowany użytek ekologiczny położony na północny zachód od Chodla z płytkim stawem, stanowiącym miejsce lęgów i żerowania wielu gatunków ptaków;
● Zalew, który otaczają sosnowe lasy i zagajniki. Zbiornik ten pełni funkcje rekreacyjne.
Budzyń – miejscowość leżąca na zachód od Chodla, na terenie której znajdują się pozostałości po młynie wodnym. Właścicielem młyna był Abraham Cukierman.
Wólka Komaszycka - wilgotne tereny łąkowe i torfowiskowe ze stanowiskami rzadkich gatunków roślin.
Emilcin – 10 ha użytek ekologiczny obejmujący płat torfowiska niskiego z niewielkim oczkiem wodnym; miejscowość słynna ze zjawisk nadprzyrodzonych – lądowania w 1978 r. statku kosmicznego. W 25. rocznicę wydarzeń Fundacja Nautylius wybudowała pomnik UFO.
Opole Lubelskie – gród z drewnianym zamkiem założony w XIV w przez księcia opolskiego Władysława Opolczyka; prawa miejskie od 1418 r.; w XVI-VII w. silny ośrodek kalwinizmu; w 1761 r. pierwsza w Polsce szkoła rzemieślnicza; zachowany tzw. otwarty układ urbanistyczny z XIV-XVII z dwoma rynkami;
Warto zobaczyć:
• XVII-wieczny pałac Lubomirskich, przekształcony w latach 1766-1773 na okazałą rezydencję, która miała być konkurencyjna do pałacu Czartoryskich w Puławach. Przekształcony później w koszary, obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego.
• Kościół parafialny pw. WNMP z 1650-75 r. z cenną polichromią.
• Dzwonnicę z II poł. XVII w.
• Klasztor trójskrzydłowy – obecnie plebania z lat. 1740-48.
• Budynki kolegium pijarskiego z ok. 1750 r.
• Zespół pałacowo-parkowy w Niezdowie z XVIII–wieczną rezydencją Lubomirskich
• Cukrownię z 1844 r.
• Pomnik przyrody – jeden z najstarszych wiązów na Lubelszczyźnie.
Pomorze – dobrze zachowany, drewniany młyn wodny oraz pole biwakowe. Nieopodal znajduje się malownicze jezioro Bartków Ług.
Chodlik – grodzisko wczesnośredniowieczne z VII-X w. Największe (9 ha) i najlepiej zachowane w Polsce, zamieszkiwane przez Lędzian (10 tys.).Jest otoczone trzema współśrodkowymi wałami i było niegdyś jednym z głównych grodów plemiennych między Wisłą i Bystrzycą. Miejscowość słynna jest z „Majówki archeologicznej” - festynu organizowanego przez lubelskie Stowarzyszenie Archeologów Polskich, Pracownię Badań i Nadzorów Archeologicznych, Starostwo Powiatowe w Opolu Lubelskim i Gminę Karczmiska.
Żmijowiska – gród obronny z końca IX w., najmniejsze z grodzisk w Kotlinie Chodelskiej zajmujące powierzchnie 1,5 ha, leżące w odległości 2,3 km od grodziska w Chodliku.
Kosiorów – na wydmach piaszczystych w Kosiorowie odkryto najdawniejsze ślady pobytu grup ludzkich. Były to krzemienne ostrza łowców reniferów, z epoki kamienia zwanej paleolitem schyłkowym, datowane na około 10 000 lat temu.
Polanówka - nazwa miejscowości wywodzi się od nazwiska sławnego generała królewskiej husarii Aleksandra Polanowskiego. W Polanówce znajduje się kaplica św. Barbary.
Dobre – nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od staropolskiego słowa „debra” oznaczającego stromy stok. W XIX w. był tu folwark. Do wsi przylega rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska”. Utworzony w 1991 r.; 40 ha powierzchni; wysokość względna skarpy ok. 90 m; z rozgałęzionymi wąwozami tworzącymi fascynującą rzeźbę terenu.
Podgórz - funkcjonowało tu wczesnośredniowieczne grodzisko słowiańskie (VIII-IX w.); Rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska” z przepięknym widokiem na Małopolski Przełom Wisły, Kotlinę Chodelską oraz na rezerwat „Krowią Wyspę”, na której gnieżdżą się rzadkie gatunki ptaków.
Rodzaj nawierzchni: asfaltowa 18 km, utwardzona 5 km, gruntowa 28 km
Przebieg trasy:
Kolonia Borów – 2,3 km- Borów – 2,35 km- Jeżów – 3,5 km - Chodel – 4,45 km - Budzyń -1,3 km - Wólka Komaszycka – 5,8 km - Emilcin - 6,1 km - Opole Lubelskie (Zespół Szkół Nr 1) – 5,0 km - Pomorze – 4,2 km - Chodlik - 2,8 km – Żmijowiska (most na rzece Jankówce) – 1,6 km - Kosiorów – 4,0 km - Polanówka – 4,11 km - Dobre – 3,9 - km - Podgórz.
Szlak rozpoczyna się w miejscowości Kol. Borów na granicy powiatu opolskiego i powiatu lubelskiego, prowadzi przez teren Chodelskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Obejmuje dolinę rzeki Chodelki - jeden z najczystszych i najpiękniejszych obszarów na Lubelszczyźnie. Końcowy odcinek szlaku przechodzi obok grodzisk słowiańskich z VIII-X wieku – największego skupiska wczesnośredniowiecznych założeń obronnych międzyrzecza Wisły i Bugu i kończy się w miejscowości Podgórz łącząc się z czerwonym szlakiem rowerowym „Kazimierza Dolny-Kraśnik”.
Kolonia Borów – Chodelka w tej miejscowości przyjmuje prawy dopływ – ciek spod Zalesia. Rzeka i jej dolina zachowały niemal naturalny charakter oraz funkcjonują tu zespoły źródeł dolinnych o wysokiej wydajności.
Borów – dobrze zachowany drewniany młyn oraz młyn murowany stojący w otoczeniu lasu i stawów hodowlanych.
Jeżów – kompleksy stawów hodowlanych z ruinami rządcówki. Wśród mokradeł Chodelki na niewielkim wzniesieniu tzw. Lorecie stoją ruiny pojezuickiego kościoła pw. M.B. Loretańskiej. Styl barokowy. Wybudowany na wzór Katedry Lubelskiej, funkcjonował w latach 1736-1750. Wkomponowany w projektowany zespół przyrodniczo-krajobrazowy, obejmujący kompleks stawów hodowlanych, łąki oraz fragment boru sosnowego.
Chodel – miejscowość założona na terenie wsi Kłodnica przez Bernarda Maciejowskiego. Prawa miejskie w latach 1440-1866; zachowany układ urbanistyczny z XVI-XVIII w.;
Warto zobaczyć:
● Gotycko-renesansowy kościół parafialny pw. Świętej Trójcy, wybudowany w 1541 r.; z 30 metrową wieżą zakończona koroną, obrazem MB Loretańskiej, chrzcielnicą z 1616 r. oraz piaskowym nagrobkiem fundatora kościoła – Bernarda Maciejowskiego i jego żony Elżbiety.
● Mogiła żołnierzy austriackich z czasów I wojny światowej;
● Projektowany użytek ekologiczny położony na północny zachód od Chodla z płytkim stawem, stanowiącym miejsce lęgów i żerowania wielu gatunków ptaków;
● Zalew, który otaczają sosnowe lasy i zagajniki. Zbiornik ten pełni funkcje rekreacyjne.
Budzyń – miejscowość leżąca na zachód od Chodla, na terenie której znajdują się pozostałości po młynie wodnym. Właścicielem młyna był Abraham Cukierman.
Wólka Komaszycka - wilgotne tereny łąkowe i torfowiskowe ze stanowiskami rzadkich gatunków roślin.
Emilcin – 10 ha użytek ekologiczny obejmujący płat torfowiska niskiego z niewielkim oczkiem wodnym; miejscowość słynna ze zjawisk nadprzyrodzonych – lądowania w 1978 r. statku kosmicznego. W 25. rocznicę wydarzeń Fundacja Nautylius wybudowała pomnik UFO.
Opole Lubelskie – gród z drewnianym zamkiem założony w XIV w przez księcia opolskiego Władysława Opolczyka; prawa miejskie od 1418 r.; w XVI-VII w. silny ośrodek kalwinizmu; w 1761 r. pierwsza w Polsce szkoła rzemieślnicza; zachowany tzw. otwarty układ urbanistyczny z XIV-XVII z dwoma rynkami;
Warto zobaczyć:
• XVII-wieczny pałac Lubomirskich, przekształcony w latach 1766-1773 na okazałą rezydencję, która miała być konkurencyjna do pałacu Czartoryskich w Puławach. Przekształcony później w koszary, obecnie jest siedzibą Liceum Ogólnokształcącego.
• Kościół parafialny pw. WNMP z 1650-75 r. z cenną polichromią.
• Dzwonnicę z II poł. XVII w.
• Klasztor trójskrzydłowy – obecnie plebania z lat. 1740-48.
• Budynki kolegium pijarskiego z ok. 1750 r.
• Zespół pałacowo-parkowy w Niezdowie z XVIII–wieczną rezydencją Lubomirskich
• Cukrownię z 1844 r.
• Pomnik przyrody – jeden z najstarszych wiązów na Lubelszczyźnie.
Pomorze – dobrze zachowany, drewniany młyn wodny oraz pole biwakowe. Nieopodal znajduje się malownicze jezioro Bartków Ług.
Chodlik – grodzisko wczesnośredniowieczne z VII-X w. Największe (9 ha) i najlepiej zachowane w Polsce, zamieszkiwane przez Lędzian (10 tys.).Jest otoczone trzema współśrodkowymi wałami i było niegdyś jednym z głównych grodów plemiennych między Wisłą i Bystrzycą. Miejscowość słynna jest z „Majówki archeologicznej” - festynu organizowanego przez lubelskie Stowarzyszenie Archeologów Polskich, Pracownię Badań i Nadzorów Archeologicznych, Starostwo Powiatowe w Opolu Lubelskim i Gminę Karczmiska.
Żmijowiska – gród obronny z końca IX w., najmniejsze z grodzisk w Kotlinie Chodelskiej zajmujące powierzchnie 1,5 ha, leżące w odległości 2,3 km od grodziska w Chodliku.
Kosiorów – na wydmach piaszczystych w Kosiorowie odkryto najdawniejsze ślady pobytu grup ludzkich. Były to krzemienne ostrza łowców reniferów, z epoki kamienia zwanej paleolitem schyłkowym, datowane na około 10 000 lat temu.
Polanówka - nazwa miejscowości wywodzi się od nazwiska sławnego generała królewskiej husarii Aleksandra Polanowskiego. W Polanówce znajduje się kaplica św. Barbary.
Dobre – nazwa wsi pochodzi prawdopodobnie od staropolskiego słowa „debra” oznaczającego stromy stok. W XIX w. był tu folwark. Do wsi przylega rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska”. Utworzony w 1991 r.; 40 ha powierzchni; wysokość względna skarpy ok. 90 m; z rozgałęzionymi wąwozami tworzącymi fascynującą rzeźbę terenu.
Podgórz - funkcjonowało tu wczesnośredniowieczne grodzisko słowiańskie (VIII-IX w.); Rezerwat przyrody „Skarpa Dobrska” z przepięknym widokiem na Małopolski Przełom Wisły, Kotlinę Chodelską oraz na rezerwat „Krowią Wyspę”, na której gnieżdżą się rzadkie gatunki ptaków.
Niebieski szlak rowerowy, oznaczony w terenie znakami drogowymi lub
piktogramami na drzewach - na białym tle czarny rowerek z niebieskim
paskiem lub strzałkami.
Niebieski szlak rowerowy został opracowany przez Starostwo Powiatowe w Opolu Lubelskim.
Jacek Rosły i Magdalena LipczukNiebieski szlak rowerowy został opracowany przez Starostwo Powiatowe w Opolu Lubelskim.