Kazimierski Park Krajobrazowy powstał jako pierwszy park krajobrazowy na Lubelszczyźnie i jako jeden z pierwszych w Polsce 27 kwietnia 1979 r. Utworzono go na terenie 9 gmin leżących na terenie 2 powiatów: puławskiego i opolskiego. Jego sercem jest gmina Kazimierz Dolny, co znalazło odzwierciedlenie w nazwie.
Tereny parku to obszary cenne z punktu widzenia geologii. Jego podłoże tworzą skały wapienne powstałe w ciepłym, płytkim morzu w okresie kredy. Ślady obumarłych zwierząt morskich, z których powstał ten wapień, bez trudu można odnaleźć w kamieniołomach na terenie parku. Poszukiwania warto poprzedzić wizytą w oddziale Przyrodniczym Muzeum Nadwiślańskiego, jak tylko zostanie otwarte po remoncie.
Na krajobraz parku miały wpływ zlodowacenia, w czasie których wiatry osadziły tu wielkie ilości pyłów lessowych, który miejscami tworzy pokrywę ponad 30-metrowej grubości. W tej pokrywie lessowej wytworzyły się wąwozy, które stanowią jedną z największych atrakcji parku. Sieć wąwozów jest największa w Europie i przekracza 10 km na km². Ich zwiedzanie, które ułatwia wydana w tym roku mapa wąwozów Kazimierza i okolic, można połączyć z udziałem w konkursie Muzeum Nadwiślańskiego na najładniejsze zdjęcia wąwozów.  
Park chroni także pozostałości muraw stepowych na pięknej widokowo skarpie w Dobrem, w Mięćmierzu, na Albrechtówce, na Górze Trzech Krzyży czy na skarpie w Janowcu na przeciwległym brzegu Wisły.
Pięknie tu jest bezsprzecznie, ale piękno to jest zagrożone.
- Pomimo 40 lat ochrony prawnej widać znaczącą degradację środowiska. Tracone są bezsprzecznie walory przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe, w znaczącej części bezpowrotnie – mówił na konferencji rozpoczynającej prace nad projektem planu ochrony dla Kazimierskiego Parku Krajobrazowego kierownik projektu Andrzej Weigle wiceprezes Zarządu Narodowej Fundacji Ochrony Środowiska. – Jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów prawa albo ich obchodzenie bez uwzględnienia celów, dla których Kazimierski Park Krajobrazowy został powołany.
Podczas konferencji eksperci, którzy opracują projekt planu, zwracali uwagę na zagrożenia. Wymieniano m.in. masowe najazdy turystów, utwardzanie den wąwozów i ich oświetlenie, samochodową turystykę off-roadową w wąwozach, ogradzanie terenów, wydeptywanie ścieżek atrakcyjnych turystycznie.
- Mamy świadomość, że parki krajobrazowe to obszary, w których ochrona przyrody, ochrona walorów krajobrazowych i kulturowych musi współgrać z potrzebami rozwoju społeczno – gospodarczego, musi być realizowana w warunkach zrównoważonego rozwoju, ale jednocześnie ten zrównoważony rozwój musi gwarantować trwałość zachowania walorów przyrodniczo – krajobrazowych.  
Nad planem pracuje zespół złożony z około 20 ekspertów, który swoją pracę rozpoczyna od poznania potrzeb i oczekiwań nie tylko przedstawicieli władz samorządowych czy mieszkańców, ale także wszystkim, którym bliski jest temat ochrony walorów przyrodniczych, kulturowych, krajobrazowych, turystycznych i wypoczynkowych Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Opinie m.in. na temat zagrożeń i przejawów degradacji walorów krajobrazowych parku, miejsc wymagających szczególnej ochrony ze względu na ich walory przyrodnicze, kulturowe czy krajobrazowe można składać za pośrednictwem specjalnego formularza.