Pardes Festival inaugurujemy spacerem w przestrzeni Miasteczka śladami motywów architektonicznych utrwalonych na obrazach malarzy żydowskich (21 sierpnia, środa, godz. 11:00, przed Kamienicą Celejowską; w partnerstwie z Muzeum Nadwiślańskim). I tego roku spodziewamy się licznie przybyłej publiczności.

Bogaty program Pardes Festival, tradycyjnie już mocno osadzony w historii Kazimierza nad Wisłą i historii polsko-żydowskiej kolonii artystycznej, który gromadzi gości festiwalowych z całej Polski, dopełniają wątki przybliżające religię, tradycje i kulturę innych mniejszości zamieszkujących Lubelszczyznę, dawną i współczesną Polskę.

Pamięć międzywojennego wielokulturowego Lublina przywoła Joanna Zętar z Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”. Lublin fascynuje od wieków: miasto położone na skrzyżowaniu szlaków Wschodu i Zachodu i ważny punkt na politycznej i handlowej mapie dawnej Rzeczpospolitej to tygiel religii i kultur, które odcisnęły trwały ślad w topografii i architekturze tego wyjątkowego miasta (22 sierpnia, godz. 14:30, Dom Architekta SARP).

W programie Popołudnia ze Śliwką m.in. prezentacja wyjątkowej publikacji „Herbarium. Zielnik łemkowski” i gawęda Marty i Krzysztofa Butrynów (Fundacja Stara Droga) o ziołach, kwiatach i owocach w tradycji łemkowskiej przeplatana pieśniami łemkowskimi (22 sierpnia, godz. 17:00, Folwark Walencja). Czeka nas wiele atrakcji dla ducha i wiele śliwkowych smakowitości.

Dr Piotr Kondraciuk (Muzeum Zamoyskie) przedstawi koncepcję wielokulturowego miasta prywatnego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego. Do Zamościa przybyli zaproszeni przez Zamoyskiego Żydzi sefardyjscy, Ormianie, Żydzi aszkenazyjscy, Grecy, Rusi, a nawet Szkoci. Wszystkie nacje żyły tu w szczególnej symbiozie na mocy przywilejów, które zrównywały ich w prawach bez względu na narodowość i religię (KOKPiT, 23 sierpnia, godz. 11:00).

23 sierpnia, o godz.12:30 zapraszamy do KOKPiT na spotkanie z ks. mitratem Stefanem Batruchem, proboszczem Parafii Greckokatolickiej w Lublinie poświęcone historii kościoła greckokatolickiego w Polsce. Po objęciu Parafii Greckokatolickiej w Lublinie w 1993 r. ks. Stefan Batruch, przy wsparciu lubelskiego środowiska konserwatorskiego, podjął się niezwykle oryginalnego przedsięwzięcia – translokacji zabytkowej osiemnastowiecznej cerkwi greckokatolickiej z przygranicznych terenów Lubelszczyzny. Zamiary zostały uwieńczone sukcesem.

Muzycznym zwieńczeniem Pardes Festival jest w tym roku koncert muzyki diaspory sefardyjskiej. Gerard Edery Trio wykona pieśni charakterystyczne dla kultury muzycznej Żydów sefardyjskich, spadkobierców kulturowych Żydów wypędzonych pod koniec XV w. z Hiszpanii i Portugalii. W utworach diaspory sefardyjskiej słychać wpływy muzyki hiszpańskiej, arabskiej, greckiej i bałkańskiej. Żywiołowe, pełne ekspresji brzmienia, czasem nastrojowe i melancholijne przenoszą w południowe klimaty zabarwione muzycznymi kolorami Orientu.

Gerard Edery urodził się w Casablance. Dorastał w Paryżu i Nowym Jorku. Wyszkolony jako klasyczny baryton w The Manhattan School of Music. Edery wykonuje na koncertach pieśni w szesnastu językach; biegle potrafi porozumiewać się w czterech. Jest wirtuozem gitary i popularnego w Azji Mniejszej instrumentu strunowego – Sazu. Uważany jest za jednego z czołowych wykonawców pieśni sefardyjskich. Został uhonorowany  m.in. nagrodą Sephardic Musical Heritage Award.

Żydzi sefardyjscy otworzyli własną tradycję muzyczną na świat i w taką wędrówkę muzyczną z Gerard Edery Trio wyruszymy w trakcie wieczornego koncertu w sobotę, 24 sierpnia.  Zapraszamy do Teatru Klepisko na spotkanie z bogactwem języka ladino, wielością technik głosowych i różnorodnością brzmień utrwalonych w muzyce sefardyjskiej.

Gerard Edery – gitara, śpiew
Izabela Buchowska - wiolonczela
Piotr Kopietz – bandoneon, akordeon
godz. 20.00 | Teatr Klepisko | sprzedaż biletów przed koncertem | bilet 40 zł |
Teatr Klepisko, Skowieszynek 15 – droga przez Doły kazimierskie na Wylągi i dalej do Skowieszynka, skręt  na lewo, w polną drogę do Teatru Klepisko

Piękne podziękowania dla polskich i zagranicznych partnerów festiwalu. Lista prestiżowych instytucji kultury z Polski i ze świata, które ściśle współpracowały z organizatorami w ciągu minionych 7 lat jest imponująca. Szkoda tylko, że gospodarze miasta nie wspierają siódmej już edycji festiwalu.

Program PARDES FESTIVAL 2019

Środa, 21 sierpnia 2019
godz. 11.00 | Spacer w przestrzeni Miasteczka | Obrazy z przeszłości: architektura Kazimierza nad Wisłą na obrazach artystów żydowskich | prowadzenie Łukasz Rejowski | Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym | zbiórka przed Kamienicą Celejowską, ul. Senatorska 11 | udział nieodpłatny |
godz. 14.00 | O obiektach rytualnych i przedmiotach codziennego użytku na ekspozycji w bejt tfila /domu modlitwy/ w Żydowskim Instytucie Historycznym | prezentacja multimedialna | Michał Krasicki | Żydowski Instytut Historyczny/Warszawa | Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki |ul. Lubelska 12 |
godz. 15.30 | Spacer po kolekcji judaików i wizyta w warsztacie złotnika |oprowadzanie kuratorskie z Anielą Ryndziewicz | Muzeum Sztuki Złotniczej / gmach główny Muzeum Nadwiślańskiego| Rynek 19 |
godz. 17.30 | Symcha Trachter. Malarz na peryferiach? | prezentacja multimedialna | Jakub Bendkowski | Żydowski Instytut Historyczny/ Warszawa | Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki |ul. Lubelska 12 |
godz. 19.30 | Wieczór filmowy | „Sklep przy głównej ulicy” |2 godz. 8 min. |reż. Jan Kadár, Elmar Klos | we współpracy z Czeskim Centrum Warszawa | Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki |ul. Lubelska 12 | udział nieodpłatny |

Czwartek, 22 sierpnia 2019
godz. 11.00 | Wirtualny spacer po galerii Miasteczko. Jakub Frank i historia frankistów na wystawie stałej w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN | dr hab. Artur Markowski | MHŻP POLIN/Warszawa | Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki, ul. Lubelska 12|
godz. 12.30 | Warsztat wycinanki żydowskiej z Joanną Matyjasek | Gmina Wyznaniowa Żydowska Warszawa/Lublin | Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki, ul. Lubelska 12 | koniecznie z małymi ostrymi nożyczkami | udział nieodpłatny |
godz. 14.30 | Obrazy z przeszłości: kościoły, synagogi, cerkwie i zbory na mapie przedwojennego Lublina| prezentacja multimedialna |Joanna Zętar | Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN/Lublin | Dom Architekta SARP | Rynek 20 |
godz. 17.00 | Popołudnie ze Śliwką |śliwkowy bilet wstępu 35 zł |
Łemkowskie herbarium: o ziołach, kwiatach i owocach w kulturze tradycyjnej Łemków | gawęda Marty Butryn | pieśni łemkowskie w wykonaniu Marty i Krzysztofa Butrynów | Fundacja Stara Droga /Janów Lubelski / Wołowiec | W programie także: degustacja nalewek, lokalnych win i przysmaków śliwkowych | Folwark Walencja | ul. Góry 16 |
godz. 20.00 | spacer po kazimierskich górach, sadach i wąwozach | dr Andrzej Pawłowski / Wyższa Szkoła Społeczno-Przyrodnicza w Lublinie | zbiórka przed Folwarkiem Walencja | udział nieodpłatny |

Piątek, 23 sierpnia 2019
godz. 11.00 | Obrazy z przeszłości: Zamość. O koncepcji wielokulturowego miasta prywatnego kanclerza i hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego | prezentacja multimedialna | dr Piotr Kondraciuk / Muzeum Zamojskie w Zamościu | Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki | ul. Lubelska 12 |
godz. 12.30 | O historii kościoła greckokatolickiego w Polsce | spotkanie z ks. mitratem Stefanem Batruchem | Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki | ul. Lubelska 12
godz. 16.00 | Śladami żydowskimi w Kazimierzu nad Wisłą | spacer tematyczny w przestrzeni Miasteczka z „Licencją na oprowadzanie” | zbiórka przy synagodze od strony Małego Rynku |udział nieodpłatny |
godz. 18.30 | Obrazy z przeszłości: spotkanie z twórczością Ester Kreitman z domu Singer z udziałem potomkiń rodziny Singerów - Hazel Karr i Meirav Hen | czytanie fragmentów prozy Ester Kreitman: Jan Tuźnik | prowadzenie: Aleksandra Markiewicz |na finał spotkania pokaz filmu „Ojczyzna jidysz” (25 min., reż. Henryka Dobosz, Adam Kinaszewski) | Folwark Walencja | ul. Góry 16 | | Partner wydarzenia Wydawnictwo Fame Art| liczba miejsc ograniczona, bezpłatne wejściówki na recepcji Folwarku Walencja na godzinę przed spotkaniem

Sobota, 24 sierpnia 2019
godz. 11.00 | Reminiscencje z wystawy Jung Idysz w Muzeum Miasta Łodzi | prezentacja multimedialna | Adam Klimczak / Muzeum Miasta Łodzi | Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki |ul. Lubelska 12 |
godz. 12.30 | Rozmowa o Pinkasie Bursteinie, żydowskim malarzu z Nowego Sącza | Spotkanie z Ewą Andrzejewską, autorką książki „Maryan. Powrót” (wyd. Nisza) | Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki |ul. Lubelska 12 |
godz. 15.00 | Obrazy z przeszłości: o artystach żydowskich w przedwojennym Krzemieńcu |  prezentacja multimedialna | Dorota Seweryn / MNKD | Muzeum Nadwiślańskie | Rynek 19
godz. 17.00 | Przez ruiny i zgliszcza. Podróż po stu zgładzonych gminach żydowskich w Polsce | spotkanie wokół książki Mordechaja Canina (wyd. Nisza)| z udziałem prof. Moniki Adamczyk-Garbowskiej (tłumaczka), Katarzyny Markusz (jewish.pl) i Krystyny Bratkowskiej (wydawczyni) | czytanie fragmentów książki: Jan Tuźnik| prowadzenie: Aleksandra Markiewicz | Dom Architekta SARP | Rynek 20 |
godz. 20.00 | La Rosa Linda | Muzyka diaspory sefardyjskiej | Gerard Edery Trio | Teatr Klepisko | sprzedaż biletów przed koncertem | bilet 40 zł | Teatr Klepisko / Skowieszynek 15 – droga przez Doły kazimierskie na Wylągi i dalej do Skowieszynka, skręt  na lewo, w polną drogę do Teatru Klepisko |

Niedziela, 25 sierpnia 2019
godz. 11:00 | Janowiec | Obrazy z przeszłości: program specjalny dla gości Pardes Festival w partnerstwie z Muzeum Nadwiślańskim |
Zwiedzanie Zamku i zespołu dworskiego z Łukaszem Rejowskim | zbiórka przed kasą Zamku |ul. Lubelska 20 | wstęp i parking nieodpłatnie |
godz. 12:30 | Przerwa na małe co nieco |
godz. 13:30 | Śladami wielokulturowych pamiątek historycznych w Janowcu nad Wisłą (kościół - miejsce po bóżnicy - cmentarz żydowski) | spacer z Filipem Jaroszyńskim | zbiórka przed Kościołem Św. Stanisława bp.m i św. Małgorzaty |ul. Rynek 6|  
godz. 15:00 | Na finał wizyta w winnicy Widok Wojszyn | Wojszyn 5a / gmina Janowiec | na skarpie wiślanej na terenie Kazimierskiego Parku Krajobrazowego | GPS: 51.336203, 21.943048 | tel. 601 563 990 |

Tekst: Aleksandra Markiewicz