W poranek 19 sierpnia zapraszamy na spacer tematyczny po kolekcji malarstwa w Kamienicy Celejowskiej. Tematyka kazimierskiej kolonii artystycznej jest — w jej różnych wariantach — stałym punktem programu Pardes Festival, a spacer po Kamienicy Celejowskiej świetnie wpisuje się w niespieszną atmosferę sierpniowego Kazimierza Dolnego.

- Kulturę tego środowiska do II wojny światowej tworzyli malarze (literaci, także fotograficy i filmowcy) polskiego i żydowskiego pochodzenia – tak o kolonii artystycznej w Kazimierzu Dolnym pisze prof. Jerzy Malinowski w przedmowie do katalogu „W Kazimierzu Wisła mówiła do nich po żydowsku… Malarze żydowscy w kazimierskiej kolonii artystycznej”. –  Kazimierz przyciągał uwagę odległą średniowieczną tradycją, sięgającą króla Kazimierza Wielkiego i Esterki – jego żydowskiej kochanki, polskimi flisakami i żydowskimi kupcami, architekturą łączącą perły renesansu z chasydzkim sztetlem, którego niepowtarzalny nastrój przekazały słynne żydowskie filmy – „Dybuk” i „Jideł gra skrzypcach”. W okresie międzywojennym Kazimierz – obok Zakopanego – był jednak najważniejszą kolonią artystyczną w Polsce. Stał się głównym celem artystycznych wyjazdów warszawskich artystów. Jednak jego specyfikę (w przeciwieństwie do Zakopanego) określał polsko-żydowski charakter. Było to bowiem jedyne w Polsce miasto, w którym Polacy i Żydzi tworzyli artystyczną wspólnotę.

W południe w cyklu prezentacji w kręgu École de Paris Artur Winiarski, znawca twórczości artystów przypisanych Szkole Paryskiej, kurator zbiorów sztuki w Muzeum Villa La Fleur, przedstawi życie i twórczość Maurycego Mędrzyckiego, wybitnego malarza urodzonego w rodzinie żydowskiego blacharza w Łodzi.

Po południu zapraszamy do Dom Architekta SARP na rozmowę o siedzibie Muzeum Historii Żydów Polskich i pokaz filmu prezentującego ten niezwykły gmach. Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN to wyjątkowy obiekt architektoniczny na mapie Polski i całej Europy. Architekturę muzeum można traktować jako metaforę żydowskich losów w Polsce. Szczególne znaczenie ma hol przecinający wnętrze muzeum. O tej wyrwie twórca zwycięskiego projektu muzeum, fiński architekt Mahlamäki, mówi, że może w swej symbolice nawiązywać do kilku obszarów tematycznych: do wód Morza Czerwonego rozstępujących się przed Żydami w drodze do Ziemi Obiecanej, rozproszenia diaspory żydowskiej po świecie, tysiąca lat życia żydowskiego w Polsce przerwanych Zagładą.

Koniec sierpnia pachnie w Kazimierzu śliwką! Fundacja Spichlerz Kultury chciałaby przywrócić śliwce należne jej miejsce wśród wielu innych atrakcji kazimierskich i uczynić spoiwem dawnych i dzisiejszych czasów. Śliwka w przedwojennym Kazimierzu Dolnym łączyła społeczność polską i żydowską.

- Mam wrażenie, że [Kazimierz] stanie się miastem figurującym w Bedekerze jako miasto wytwarzające obrazy i śliwki, podobnie jak Bruksela - koronki, a Łódź towary łokciowe" – pisał o śliwce kazimierskiej Tadeusz Pruszkowski

Smakiem i zapachem śliwek (także wędzonych!), aromatem wypieków śliwkowych i innych śliwkowych smakołyków będziemy się delektować w trakcie Popołudnia ze śliwką w niezwykłej urody ogrodach Folwarku Walencja na kazimierskich Górach. Zapraszamy na arcyciekawe prezentacje Doroty Mateli, kustosza z Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie.

- Nie należy tego owocu wysuszać zupełnie, jak to czynią niektórzy – radził Paweł Leśniewski w „Poradniku dla gospodyń wiejskich i miejskich” wydanym w Warszawie w 1838. – I owszem przez suszenie odbiera się tylko śliwkom zbyteczną wilgoć któraby im przeszkadzać mogła do dobrego przechowywania się, a bynajmniej nie wysuszają się tak iżby straciwszy wilgoć wszelką, mięsiwo ich stało się twardem i łykowatem. Weź pięknych śliwek dojrzałych, zdrowych, poukładaj jedne przy drugiej na lasach i włóż w piec po wyjęciu chleba, zostaw je w nim do następnego palenia, a nim je do niego drugi raz włożysz, poprzewracaj je, powtórz to trzy lub cztery razy, według jak tego uznasz potrzebę. Gdy osądzisz że już dostatecznie wyschły, rozpotrzyj je na kilka dni w miejscu suchem na wolnem powietrzu, a po tem układaj warstwami w puszkach papierem wyłożonych: włóż także między nie kilka liści bobkowych.

Wszystkich chętnych do udziału w konkursie na najsmaczniejsze ciasto śliwkowe prosimy o kontakt z Emilią Kowalską, Pensjonat Folwark Walencja, tel. 695836928.

Program 2. dnia Pardes Festival – Spotkań z Kulturą Żydowską

10:00 | Kamienica Celejowska | Muzeum Nadwiślańskie | ul. Senatorska 11 | wstęp wolny | W Kamienicy Celejowskiej o artystach żydowskich z kazimierskiej kolonii artystycznej |spacer z Łukaszem Rejowskim |

12:00 | W kręgu École de Paris: Maurycy Mędrzycki |
prezentacja multimedialna | Artur Winiarski — Muzeum Villa la Fleur, Konstancin |
Kazimierski Ośrodek Kultury, Promocji i Turystyki | ul. Lubelska 12 | wstęp wolny

14.00 | O nagrodzie Zarządu Głównego SARP 2012/13 dla gmachu Muzeum Historii Żydów Polskich  |
rozmowa z Ryszardem Jurkowskim SARP i dr Małgorzatą Stolarską-Fronia|
|Rynek 20 | wstęp wolny

17:00 | Popołudnie ze Śliwką |

Na śliwkowym szlaku – o sadach, śliwkach i przysmakach śliwkowych | prezentacja multimedialna | Dorota Matela | Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego, Szreniawa | w programie także: wspomnienie kazimierskich sadów śliwkowych | konkurs na najlepsze ciasto śliwkowe | „Miasteczko” — film o Muzeum Wsi Lubelskiej | degustacja przysmaków śliwkowych i inne atrakcje!

Pensjonat Folwark Walencja | ul. Góry 16 | śliwkowy bilet wstępu 10 zł|

Cały program Pardes Festival - Spotkań z kulturą Żydowską znajduje się w dziale "Zapowiedzi" https://www.kazimierzdolny.pl/zaproszenia/pardes_festival_-_spotkania_z_kultura_zydowska_2015/23971.html

Tekst: Aleksandra Markiewicz

Foto: Dorota Matela kustosz
z Muzeum Narodowego
Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego
w Szreniawie