Męćmierz czy Mięćmierz? To pytanie wywołuje wśród naszych czytelników sporo emocji. Dowody osobiste mieszkańców tej porybackiej wioseczki wystawiane są z nazwą Mięćmierz, ale już na jej granicy stoi zielona tablica z napisem: Męćmierz. Która nazwa jest prawidłowa?
Położony na południe od Kazimierza Mięćmierz to stara osada flisacka, notowana już w 1409 r. jako Mancimirz, co należało czytać jako Mącimirz, gdyż zapis „an” kontynuuje zwykle zapis samogłoski tylnojęzykowej, czyli „ą”. Potwierdzają to kolejne zapisy w Księgach Ziemskich Lubelskich z 1479 r. – Mączymirz i Mąnczymyrz. Prof. dr hab. Stefan Warchoł z Instytutu Filologii Słowiańskiej UMCS w Lublinie wywodzi tę nazwę z prasłowiańskiej formy Mątimir, czyli ten co mąci pokój, wichrzyciel. Nazwa miejscowości pochodzi zatem od prasłowiańskiego imienia złożonego typu życzącego, które nadawano wśród rycerstwa czy przywódców rodów i plemion. Nazwa ta oznacza więc miejscowość należącą do człowieka o imieniu Mącimir. Co to ma wspólnego z dzisiejszą formą nazwy Mięćmierza?
- Skąd się wzięło „ę” w nazwie Mięćmierz? Nastąpiło skrócenie samogłoski pierwotnie długiej „ą” – bo samogłoska „ę” była samogłoską krótszą od „ą”. Przejście „ą” w „ę” było normalnym zjawiskiem – mówi prof. Warchol. – Z tego wniosek, że „m” przed „ę” w nazwie Mięćmierz powinno być twarde, a sama nazwa powinna brzmieć i być zapisana: Męćmierz. „E” w drugiej części wyrazu jest wynikiem rozszerzenia artykulacyjnego samogłoski „i”, która przed „r” w grupie „mir” przechodziła w „ie”, dając „mierz”, stąd właśnie Męćmierz. Taki stan, zgodny z historycznym, występuje m.in. na tablicy obwieszczającej początek Mięćmierza, a także na mapach i w przewodnikach turystycznych.
Ale co z nazwą Mięćmierz? Nazwa ta, którą znamy choćby od mieszkańców tej miejscowości, w dokumentach zaczęła pojawiać się powszechnie od 1827 r. – tak zanotowano ją w wydanej w Warszawie w tymże roku „Tabeli miast, wsi i osad Królestwa Polskiego”. Początkowo jako Mięcmierz, a od 1905 r. – Mięćmierz.
- Forma Mięćmierz jest formą sztucznie utworzoną pod wpływem zmiękczającej funkcji samogłoski przedniojęzykowej „ę” – mówi prof. Warchoł.
Mimo tego, to właśnie forma Mięćmierz została umieszczona w Wykazie urzędowych nazw miejscowych w Polsce i jest nazwą obowiązującą. Jedyne, co można w tej kwestii zrobić, to uporządkować istniejący bałagan, by podkazimierska miejscowość we wszystkich współczesnych źródłach nosiła obowiązującą nazwę Mięćmierz.
Skomentuj
Dodane komentarze (8)
-
Panie Tadeusz Strzępek.
Nie " Mączmirz" dla dobra sprawy, a tak i jeszcze bardziej KOMBINOWAŁ.
Mieszka pan w Mięćmierzu. Tak na marginesie. Piękna miejscowość. -
Turyska nie oczekuj od naszego Burmistrza tak dużo, ostatnio chwalił się o oznakowaniu miejsc historycznych w Kazimierzu a drogowskazów do Cmentarza Wojsk Radzieckich jak nie było tak nie ma.
-
Jako dziecko mówiłem Mięćmierz. Znajomi ze Stolicy wyśmiali i pokazali nazwe Męćmierz. Tak mówiłem kolejne lata. I znowu źle.... Strach pomyśleć o starości....
-
I na czym w końcu stanęło? Genezę językoznawczą już znamy, teoretycznie poprawną wersję też, praktyczne zamieszanie również - są jakieś konkretne ustalenia w sprawie uporządkowania panującego mętliku?
-
Podobnie jest z oczyszczalnią ścieków - znajduje się w Bochotnicy, a na tabliczce widnieje napis "w Kazimierzu Dolnym".
-
Cmentarz Wojsk Radzieckich znajduje sie przy trasie na Opole Lubelskiej po lewej stronie jesli idziesz od Kazimierza ul. Czerniawy nie skrecasz do Wilkowa tylko w lewo po luku drogi asfaltowej i w glebi po lewej stronie jest cmentarz
-
"Jedyne, co można w tej kwestii zrobić, to uporządkować istniejący bałagan" - mądre zdanie. Weźmie się ktoś za to w miarę szybko?
-
Mam pytanie? Gdzie znajduje się Cmentarz Wojsk Radzieckich we wszystkich przewodnikach jest Kazimierz Dolny, a jak sie jedzie to wygląda że w miejscowaści Cholewianka. Ostatnio po tragedi Smoleńskiej chcieliśmy pojechać odwiedzić i wracaliśmy się trzy razy bo znaki wprowadzały w błąd.
Nie " Mączmirz" dla dobra sprawy, a tak i jeszcze bardziej KOMBINOWAŁ.
Mieszka pan w Mięćmierzu. Tak na marginesie. Piękna miejscowość.