16 sierpnia (wtorek) o godz. 17:00 zapraszamy na uroczystą inaugurację festiwalu kazimierskiej synagodze. W programie inauguracji multimedialna prezentacja galerii „Paradisus Iudaeorum” na wystawie stałej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. W części drugiej koncert „Nie wierzę piosence” w wykonaniu wybitnej wokalistki jazzowej Lory Szafran z towarzyszeniem zespołu Bogdana Hołowni. Lora Szafran zaśpiewa piosenki tekściarzy i kompozytorów pochodzenia żydowskiego. Wstęp wolny na inaugurację!

Organizatorzy koncertu: Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce (TSKŻ), partnerzy: Gmina Wyznaniowa Żydowska Warszawa/Lublin (GWŻ), Avir sp. z o.o.

Przedwojenna polska piosenka to także dzieło poetów i kompozytorów pochodzenia żydowskiego. Wielu twórców i wykonawców piosenek zginęło w Holokauście, a ci, którzy ocaleli, pracowali w powojennej Polsce albo wyjechali w szeroki świat.

„Ja się boję sama spać”, „U cioci na imieninach”, „Nie masz cwaniaka nad warszawiaka”, ”To ostatnia niedziela”, „Umówiłem się z nią na dziewiątą”, „Dziś panna Andzia ma wychodne”, „Ach, jak przyjemnie” - to wszystko szlagworty popularnych przedwojennych piosenek. I wszystkie zostały napisane przez polskich twórców pochodzenia żydowskiego.

Autorzy tekstów: Julian Tuwim, Marian Hemar, Andrzej Włast, Jerzy Jurandot, Ludwik Starski, Emanuel Szlechter, Władysław Szlengeli kompozytorzy: Henryk Wars, Artur Gold, Jerzy Petersburski, Zygmunt Białostocki ukształtowali oblicze nowoczesnej polskiej kultury rozrywkowej, której ważną część stanowił kabaret.

Piosenki tekściarzy i kompozytorów żydowskich żyją po dziś dzień, a wiele z nich ̶ jak choćby Tuwimowskie perełki: szlagier „Miłość ci wszystko wybaczy” śpiewany przez Hankę Ordonównę, „Grande Valse Brillante” w wykonaniu Ewy Demarczyk czy Wspomnienie z repertuaru Czesława Niemena  ̶  przeszło do historii muzyki.

Twórcy pochodzenia żydowskiego tworzyli polską muzykę rozrywkową - wraz z jej lokalnymi wariantami (warszawskim w przypadku Własta czy Szlengla, lwowskim - Hemara i Szlechtera) i otwierali także na folklor żydowski. To dzięki nim do polskiej kultury na stałe weszły w polskich wersjach takie piosenki jak "Majnjidiszemame" czy "Miasteczko Bełz".

Legenda polskiej piosenki estradowej, Władysław Szpilman (1935-2000), zasłynął komponowaniem piosenek już po wojnie. Napisał muzykę do około 500 utworów, z czego co najmniej 150 stało się przebojami. Najsłynniejsze z nich to „Cicha noc” (sł. Roman Sadowski), „Czerwony autobus” (sł. Kazimierz Winkler), „Deszcz”,„Do widzenia Teddy”(sł. Bogusław Choiński i Jan Gałkowski), „Gdy się kogoś ma” (sł. Zdzisław Gozdawa), „Ja jestem Twoja”,”Nie ma szczęścia bez miłości”(sł. Henryk Herold), „Nie wierzę piosence”(sł. Bronisław Brok),„Piosenka mariensztacka” (sł. Tadeusz Kubiak i Artur Międzyrzecki), „Pójdę na Stare Miasto” (sł. Edward Fiszer), „Trzej przyjaciele z boiska” (sł. Artur Międzyrzecki), „Tych lat nie odda nikt” (sł. Kazimierz Winkler), „W małym kinie” (sł. Ludwik Starski). Władysław Szpilman był pomysłodawcą i organizatorem pierwszego Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie (1961). 6 lipca minęła 16 rocznica śmierci wybitnego pianisty, kompozytora, kameralisty i animatora kultury.

Zapraszamy na wyjątkowy koncert w niezwykłym klimacie kazimierskiej synagogi!

Tekst: Aleksandra Markiewicz, dyrektor programowy PardesFestival
Oprawa graficzna: Antonina Konopelska