Towarzystwo Opieki nad Zabytkami jest organizacją pozarządową sprawującą społeczną opiekę nad zabytkami kultury i natury. Jest stowarzyszeniem non-profit, otwartym na inicjatywy społeczne. Jego działania skupiają się na popularyzacji wiedzy o zabytkach, ich ochronie i konserwacji, pobudzaniu inicjatyw społecznych, bezpośredniej opiece nad zabytkami, zespołami zabytkowymi i lokalnym środowiskiem kulturowym, współpracy ze służbami konserwatorskimi, współdziałaniu z krajowymi i zagranicznymi stowarzyszeniami oraz organizacjami pozarządowymi na rzecz ochrony dziedzictwa.

Towarzystwo powstało w Warszawie w roku 1906 z inicjatywy naukowców i społeczników zainteresowanych ochroną narodowego dziedzictwa. Jego kazimierski oddział założony został już w 1916 r., w czasie trwania I wojny światowej, i od początku zajął się ochroną zabytków Miasteczka. Pod naciskiem członków koła, w którym działali między innymi Jan Koszczyc – Witkiewicz i Wacław Husarski, władze administracyjne zakazały wykonywania bez zezwolenia jakichkolwiek prac remontowo – budowlanych przy zniszczonych w czasie działań wojennych zabytkach miasta. Pozwoliło to uniknąć ewentualnych błędów przy ich odbudowie i tym samym uratować wiele cennych obiektów.

Podobny cel stawia sobie organizowana w Kazimierzu w stulecie Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości pod honorowym patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej konferencja „Kazimierz – miasto zagrożone.” Spotkają się na niej architekci, urbaniści, konserwatorzy zabytków, artyści, społecznicy, miłośnicy miasteczka oraz przedstawiciele lokalnych władz. Będą szukać sposobów, by ocalić piękno Kazimierza Dolnego przed postępującą degradacją.

- Chcemy, aby Kazimierz zachował swą niepowtarzalną architektoniczną urodę, która tak przyciąga turystów, a która zbyt często jest masakrowana przez współczesną zabudowę – mówi Włodzimierz Otulak, prezes kazimierskiego oddziału Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.

Program konferencji:

30.11.2006

16:00 – 18:30 „Kazimierz miasto zagrożone”

J. Żurawski (Kazimierz Dolny) – Uwagi na temat kryteriów ochrony zabytkowego zespołu urbanistyczno – architektoniczno – krajobrazowego Kazimierza Dolnego
J. Malawska (Warszawa) – Spichlerz – budowla do przechowywania nadwyżek sezonowych
H. Landecka (Lublin) – Kazimierz – miasto chronione – teoria i praktyka
B. Szmygin (Lublin) – turystyka i jej konsekwencje dla wartości zabytkowych Kazimierza Dolnego

19:00 Wernisaż wystawy „Stulecie Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości 1906 – 2006” – Galeria Letnia

1.12.2006

9:30 – 13:00 Rozwój turystyki a ochrona miast historycznych

J. Janczykowski (Kraków) – Turystyka a problemy konserwatorskie Krakowa
M. Murzyn (Kraków) – Funkcja turystyczna szansą czy zagrożeniem dla zabytkowych dzielnic? Dylematy rewitalizacji krakowskiego Kazimierza.
B. Tondos, J. Tur  (Rzeszów) – Skazy na perłach: Kazimierz Dolny, Zakopane – pod ciężarem sławy
M. Kwapiński Gdańsk) – Gdańska turystyka „antropologiczna”
E. Stanecka, B. Makowska (Szczecin) – zabytki architektury – cele czy ofiary turystyki
M. Konopka (Warszawa) – Paradoksy ochrony dziedzictwa, czyli korzyści i negatywne skutki związku zabytków z przemysłem turystycznym

15:00 – 17:30 Turystyka w miastach historycznych – programy i monitoring

J. Kowalski (Kraków) – Niezarządzana turystyka jako narzędzie kolonializmu wartości
R. Marcinek, A. Siwek (KOBIDZ) – Monitoring miejsc szczególnie cennych – cele i metoda
D. Kopciowski (Lublin) – Konserwator kontra inwestor z katalogu projektów
W. Kosiński, P. Byrski (Kraków) – Turystyka i ochrona zespołów staromiejskich – szanse i zagrożenia

Otwarta dyskusja – bezpośrednio po zakończeniu obrad – z udziałem architektów, samorządowców i mieszkańców.

Konferencję, która odbędzie sie w domu Architekta w Kazimierzu nad Wisłą,  obok TOnZP współorganizują: Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Polski Komitet Narodowy ICOMOS (Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków) oraz Politechnika Lubelska.