Zakończyła się kadencja zarządu Samorządu Mieszkańców. Nowy zarząd miał zostać wybrany po uchwaleniu przez Radę Miejską statutu samorządu, który należało dostosować do obowiązujących przepisów prawa. Projekt dokumentu został przedstawiony na przedsesyjnym posiedzeniu komisji Rady Miejskiej i już wtedy wzbudził kontrowersje. Poszło o to, że z działań w Samorządzie, który – podobnie jak sołectwo – traktowany jest jako jednostka pomocnicza Urzędu Gminy, wyłączeni zostali mieszkańcy sołectw będących w granicach administracyjnych Kazimierza, w tym mieszkańcy Gór. A to właśnie tam mieszkają dwie najaktywniej działające osoby z dawnego zarządu Samorządu Mieszkańców.
- Sołectwa na terenie miasta to relikt przeszłości. Nie są adekwatne do naszych czasów, ponieważ tkanka miasta na obrzeżach się mocno zagęszcza, większość mieszkańców nie zajmuje się jak w przeszłości rolnictwem, lecz świadczy usługi turystyczne i mamy do czynienia z bardzo głęboko posuniętym procesem gentryfikacji miasta – mówiła Romana Rupiewicz na sesji na temat zarządzenia konsultacji społecznych w sprawie nowego statutu Samorządu Mieszkańców. – Dlaczego są sołectwa, rady dzielnic, samorządy mieszkańców? Jaka jest idea tej jednostki pomocniczej, która nawet nie ma osobowości prawnej i właściwie nawet żadnych większych kompetencji? To pobudzanie inicjatywy obywatelskiej. Jeżeli ktoś z mieszkańców chce się angażować w sołectwo, jak np. radny Dołęga, który jest rolnikiem, niech się angażuje. Jeżeli ktoś chciałby się spełniać w prowadzeniu inicjatyw miejskich, niech się angażuje. Pozostawmy ludziom wybór. Ja jestem mieszkanką ul. Nadedworce, mieszkanką miasta. Ta ulica jest w sołectwie. Myślę jednak, że warto uszanować to, że przez ostatnie cztery lata bardzo ciężko pracowałam, bardzo wiele dla miasta robiąc. Od dwóch lat zabiegam o nowy statut i teraz zostałam wyłączona z możliwości wzięcia udziału w konsultacjach społecznych dotyczących nowego statutu. Chciałabym prosić o zmianę tego projektu uchwały.
Obecny na sesji radca prawny Urzędu Miasta nie podzielał jednak tej opinii.
- Problem polega na tym, że jednostki pomocnicze nie mogą się zazębiać. Nie może być takiej sytuacji, że członek sołectwa jest również członkiem innej jednostki pomocniczej: bo sołectwo jest jednostką pomocniczą i Samorząd Mieszkańców jest jednostką pomocniczą. W uchwale na temat konsultacji społecznych na temat statutu wskazano zawężenie wyłącznie do mieszkańców, którzy tę jednostkę pomocniczą, jaką jest Samorząd Mieszkańców, tworzą – dowodził mecenas Sławomir Lis.
W granicach administracyjnych miasta Kazimierza Dolnego jest 6 sołectw: Cholewianka, Doły, Góry, Jeziorszczyzna, Okale – Mięćmierz, Wylągi – ul. Doły. Według projektu nowego statutu mieszkańcy tych sołectw nie mogą być członkami Samorządu Mieszkańców, bo to jednostka, którą tworzą kazimierzacy pozostałych części miasta, z ulic: Albrechtówka, Browarna, Bulwar, Cmentarna, Czerniawy, Dębowe Góry, Droga Akacjowa, Droga Jaśminowa, Klasztorna, Krakowska, Krzywe Koło, Kwaskowa Góra, Lubelska, Małachowskiego, Mały Rynek, Nadrzeczna, Nadwiślańska, Norowy Dół, Plebanka, Podgórna, Podzamcze, Puławska, Rynek, Sadowa, Senatorska, Słoneczna, Szkolna, Tyszkiewicza, Witkiewicza, Zamkowa. I tylko mieszkańcy tych ulic mogliby wziąć udział w konsultacjach na temat przyszłego statutu Samorządu Mieszkańców.
Dodatkowy problem, zaciemniający obraz, stanowił fakt, że na tej samej sesji rozpatrywano projekt uchwały w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego na rok 2020. W punkcie 2 zapisano, że ze środków budżetu obywatelskiego mogą być finansowane projekty realizowane na terenie miasta Kazimierza Dolnego i taki projekt może zgłosić osoba mająca miejsce zamieszkania na terenie miasta Kazimierz Dolny.
- Dobrze by było, żeby w budżecie obywatelskim nie uczestniczyły obszary, które mają fundusze sołeckie. Łączenie tych dwóch rzeczy nie jest zbyt uczciwe względem mieszkańców ścisłego centrum pod względem finansowym. To nie jest sprawiedliwe – mówił radny Krzysztof Nieradka. – Jest dla mnie oczywistym, że jeśli chodzi o Samorząd Mieszkańców i budżet obywatelski nie powinniśmy rozdzielać tych dwóch obszarów.
I to wydaje się logiczne: jeżeli jednostka pomocnicza gminy, jaką jest sołectwo, ma fundusz sołecki, to Samorząd Mieszkańców jako równorzędna jednostka pomocnicza gminy powinna dysponować swoim funduszem, jakim jest budżet obywatelski.
- Należy w takim razie zmienić paragraf 1 i zamiast sformułowania „w jego granicach administracyjnych” zapisać: „w określonych granicach, które tworzą Samorząd Mieszkańców” – powiedział mecenas Lis. – Wtedy budżet obywatelski będzie dedykowany tylko temu samorządowi.
Nie wszyscy jednak uważają, że Samorząd Mieszkańców musi być traktowany na równi sołectwa, jako równorzędna jednostka pomocnicza.
- Samorząd ma pobudzać aktywność mieszkańców, powinni w nim działać wszyscy zainteresowani mieszkańcy miasta – mówi radny Leszek Dołęga. – Nie powinno się nas, mieszkańców sołectw miejskich, wykluczać. Bo okazuje się, że jesteśmy obywatelami drugiej kategorii: mieszkamy niby na wsi, ale jednak w mieście, jak przychodzi płacić podatki, to wyższe, takie jak w mieście, ale w Samorządzie Mieszkańców to już działać nie możemy…
Budżet obywatelski według radnego Dołęgi powinien być wydatkowany w ścisłym centrum miasta, w jego granicach geodezyjnych, ale powinni o nim decydować wszyscy mieszkańcy Kazimierza.
Nic więc dziwnego, że projekt uchwały o zarządzeniu konsultacji społecznych w sprawie Statutu Mieszkańców nie przeszedł. Tylko 3 na 10 radnych głosowało za zarządzeniem konsultacji nad statutem w kształcie zaproponowanym przez Urząd Miasta. Przeciw było 6 radnych, 1 wstrzymał się od głosu. Projekt wróci do komisji. Jak będzie wyglądał Samorząd Mieszkańców, kto w nim będzie mógł działać – wciąż jeszcze będzie przedmiotem dyskusji i opracowań.