Kamieniołom w nowej odsłonie

Położone na skraju Miasteczka kamieniołomy od czasu do czasu stają się tematem numer jeden nie tylko w środowisku lokalnym. Niegdysiejszy pomysł ich sprzedaży wywołał burzę, podobnie jak plany ulokowania tam Centrum Edukacji Audiowizualnej czy tuż obok na końcu Krakowskiej kompleksu kulturalno – rekreacyjnego adaptującego fundamenty po nieistniejącym spichlerzu Pod Bożą Męką. Nieco przychylniej, ale ze wzmożoną uwagą mieszkańcy zdają się odnosić do pomysłu powstania w kamieniołomach obiektu związanego z geoparkiem, który  mógłby wydłużyć tu sezon turystyczny.

Do tej ostatniej koncepcji nawiązuje praca inżynierska kazimierzanki Magdaleny Opoki absolwentki studiów inżynierskich UMCS w Lublinie na kierunku Gospodarka Przestrzenna  „Projekt zagospodarowania przestrzennego kamieniołomu w Kazimierzu Dolnym pod kątem utworzenia Centrum Edukacji Geologicznej” powstała pod opieką dr Dagmary Kociuby. Magdalena Opoka proponuje stworzyć w kazimierskich kamieniołomach Centrum Edukacji Geologicznej.

 - Ma to być jednocześnie ośrodek dla naukowców, młodzieży oraz dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym, centrum administracyjne Geoparku Małopolskiego Przełomu Wisły oraz ścieżka naukowo – dydaktyczna – mówi inż. Magdalena Opoka. – Taki produkt geoturystyczny ma za zadanie podkreślić charakter miejsca i wpłynąć na poprawę jego  atrakcyjności turystycznej.

Na razie trudno mówić o atrakcyjności kazimierskich kamieniołomów, których biała wapienna ściana to dosyć odległe już wspomnienie, bo o kamieniołom coraz bardziej zaczyna upominać się Matka Natura.

- Zadziwiające jest to, jak szybko postępuje proces zarastania kamieniołomu. Dlatego projekt zakłada odsłonięcie ściany kamieniołomu przez oczyszczenie go z roślinności – mówi inż. Opoka. – Ponadto w ścianie kamieniołomu proponuję wprowadzić odkrywkę geologiczną, która będzie miała na celu zagłębienie się w zagadnienia z dziedziny nauk o Ziemi przez obserwację przekroju geologicznego.

Magdalena Opoka z Kazimierza proponuje stworzyć w kazimierskich kamieniołomach 3 strefy związane z historią Ziemi, której najlepszą ilustracją jest ściana kazimierskiego kamieniołomu. Mogłaby więc tu powstać Strefa Kredy, z budynkiem Bistro Kreda, a także wiatą na ognisko, geologicznym placem zabaw i miejscem do geologicznej gry terenowej; Strefa Paleogenu i Neogenu z budynkiem GeoStacji, tablicami interaktywnymi i informacyjnymi, elementami gry edukacyjnej z odciskami zwierząt oraz Strefa Czwartorzędu z nowoczesnym Centrum Małego Geologa, muszlą koncertową, odkrywką geologiczną połączoną ze ścianką wspinaczkową.

- W projekcie zaproponowałam utworzenie ścieżki edukacyjnej zaprojektowanej w taki sposób, aby osoby przyjeżdżające pierwszy raz na teren kamieniołomu mogły jak najwięcej się o nim dowiedzieć – mówi inż. Magdalena Opoka. –  Jednym ze sposobów jest  udział w grach edukacyjnych. Aby wziąć udział w grze, należy pobrać książeczkę z recepcji głównego budynku administracyjnego (GeoStacja). Uczestnicy zabawy przechodząc przez ścieżkę edukacyjną zbierają punkty do książeczki, dzięki wskazówkom w niej zawartych. Na planszy projektowej zostały przedstawione elementy gry terenowej. Do pozostałych zaprojektowanych elementów na terenie Centrum Edukacji Geologicznej należą: tablice interaktywne z quizem geologicznym; tablice służące do gier grupowych; elementy małej architektury tj. ławki, kosze na śmieci, latarnie, wiata z miejscem na grilla lub ognisko, plac zabaw o tematyce geologicznej oraz scena z muszlą akustyczną oraz audytorium. Wszystkie wymienione elementy mają za zadanie przyciągnięcie uwagi i zgłębianie wiedzy w dziedzinie geologii już od najmłodszych lat.

Trzy budynki Centrum, z których największy ma dwie kondygnacje i blisko 2 tysiące metrów kwadratowych powierzchni, wykonane są z opoki kazimierskiej z licznymi przeszkleniami, przykryte zostały w projekcie zielonymi dachami i stanowią punkty widokowe i rekreacyjne. Projekt, oparty o badania oczekiwań mieszkańców Kazimierza, zwłaszcza młodych, zagospodarowuje zaniedbane miejsce, oddając go miastu jako strefę edukacji i wypoczynku dla rodzin z dziećmi, jakiej ewidentnie brakuje w Kazimierzu.

- Centrum Edukacji Geologicznej ma szansę stać się centralnym punktem Geoparku Małopolskiego Przełomu Wisły, który rozciąga się od Zawichostu do Puław. Geopark daje możliwości rozwoju i międzynarodowej promocji Kazimierza, a stworzenie rozpoznawalnego produktu geoturystycznego, jakim jest Centrum Edukacji Geologicznej, pozwala miastu na generowanie zysków. Nowy, unikalny na skalę regionu obiekt przyciągnie turystów, którzy, jak pokazują wyniki badań ankietowych, są żywo zainteresowani jego powstaniem. Tym samym zwiększą się wpływy miasta i przedsiębiorców  z obsługi ruchu turystycznego. Centrum będzie też ważnym miejscem, gdzie realizowana będzie edukacja geologiczna z wykorzystaniem najnowszych technologii, ale też możliwości, jakie daje sam kamieniołom. Budowa i obsługa centrum stworzy nowe miejsca pracy dla mieszkańców Kazimierza i okolic – mówi promotor pracy Magdaleny Opoki dr Dagmara Kociuba z Zakładu Polityki Przestrzennej i Planowania UMCS w Lublinie. – W realizacji projektu w zasadzie nie ma minusów, a jedynie same plusy, zarówno dla miasta jak i jego mieszkańców. Przykłady z Polski i zagranicy również potwierdzają, że powstanie tego typu obiektów niesie ze sobą same korzyści zarówno w sferze gospodarczej i turystycznej, jak też są one ważnym narzędziem w promocji miasta i regionu.

Projekt Magdaleny Opoki obroniony został z najwyższą lokatą.

- Na uwagę zasługuje wysoka wartość merytoryczna i graficzna projektu oraz fakt, że zaproponowane rozwiązania projektowe są możliwe do wdrożenia. Tym samym projekt inż. Magdaleny Opoki może stać się podstawą do starania się o środki z funduszy zewnętrznych, w tym unijnych, na realizację Centrum Edukacji Geologicznej, które zmieni zarastający kamieniołom w tętniącą życiem przestrzeń – mówi dr Kociuba. – Miasto ma szansę wdrożyć ten projekt w życie. W tym celu władze Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS w ubiegłym tygodniu wystosowały do władz miasta Kazimierza Dolnego propozycję spotkania i prezentacji projektu zagospodarowania kamieniołomu. Liczymy, że miasto przyjmie tę propozycję i będzie to początkiem współpracy, która zaowocuje realizacją projektu kazimierzanki Magdaleny Opoki i powstaniem jedynego w tej części Polski Centrum Edukacji Geologicznej.

„Cudze chwalicie, swego nie znacie – pisał w XIX w. Stanisław Jachowicz – sami nie wiecie, co posiadacie”. Kazimierz bez wątpienia posiada zdolną młodzież, którą warto wspierać, bo do nich właśnie należy przyszłość Miasteczka. Warto też pomyśleć o tym, by ta i podobne prace były ewidencjonowane w Kazimierzu, by był do nich większy dostęp i dla kazimierzaków i miłośników Kazimierza.