Jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Kazimierza nad Wisłą było nadanie mu praw miejskich. Utrzymuje się, że dokonał tego właśnie król Kazimierz Wielki. Chociaż nie zachował się żaden dokument potwierdzający czy opisujący to wydarzenie, jest to przyjmowane jako fakt historyczny.
Wielu ludzi uważa, że również swoją nazwę Kazimierz Dolny zawdzięcza królowi. Nic bardziej mylnego – nazwę tę nadały miejscowości Wietrzna Góra siostry norbertanki z wdzięczności za nadania ziemskie dla – wprawdzie Kazimierza, ale Sprawiedliwego – zwierzchniego księcia Polski w latach 1191 – 94, a więc dużo wcześniej przed narodzeniem króla Kazimierza Wielkiego.
Prawdą jest natomiast to, że Kazimierz Wielki zbudował w Miasteczku zamek. Legenda głosi, że spotykał się w nim ze swoją ukochaną Żydówką Esterką, którą uczynił również panią na zamku w Bochotnicy, dokąd skradał się nocą podziemnymi korytarzami.
- W historii do króla Kazimierza Wielkiego wracano wielokrotnie, gdyż był on w zasadzie najważniejszą postacią w historii miasta – mówi Marcin Pisula, historyk. Jako przykład przytacza XVIII wieczne polichromie przedstawiające Kazimierza Wielkiego podającego do chrztu chłopskie dziecko. Pokryto nimi wcześniejsze freski w Kaplicy Królewskiej kościoła farnego sławiące wiktorię wiedeńską króla Sobieskiego. Malowidła nie były zbyt ładne – usunięto je w latach 60 – tych ubiegłego stulecia.
W latach międzywojennych z okazji 600 lecia koronacji Kazimierza na króla Polski wystawiono na Rynku drewniany pomnik poświęcony Kazimierzowi Wielkiemu. Wykonał go według projektu Antoniego Michalaka stolarz Edward Łaszanowski, absolwent kazimierskiej Szkoły Rzemiosł Budowlanych. Konstrukcja stała na rynku przez kilka lat w miejscu, skąd dziś patronuje Festiwalowi Kapel i Śpiewaków Ludowych majestatyczna instalacja autorstwa Adama Kiljana. Co się później z drewnianym królem stało – nie wiadomo.
Imię króla Kazimierza Wielkiego nosi też w Miasteczku Szkoła Podstawowa nr 1.
30 kwietnia przypada 700 rocznica urodzin króla Kazimierza Wielkiego. Z tej okazji 4 marca w Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbyło się spotkanie prezydenta RP z władzami miejscowości zrzeszonych w Stowarzyszeniu Miast Króla Kazimierza Wielkiego i wszystkimi innymi, które związane są z postacią Kazimierza Wielkiego - ostatniego króla z dynastii Piastów. Władze Kazimierza Dolnego reprezentowali burmistrz Grzegorz Dunia i przewodniczący Rady Miasta Piotr Ruciński.
Inicjatorem uroczystości było Stowarzyszenie Miast Króla Kazimierza Wielkiego. Organizacja ta powstała w Kowalu, mieście, w którym urodził się król. Podczas przemówienia prezydent RP zachęcał władze samorządowe, by kontynuowali dzieło króla Kazimierza i również próbowali modernizować swoje „małe ojczyzny”. Przemówienia wygłosili również: prof. Jacek Maciejewski - przewodniczący Rady Stowarzyszenia Miast Króla Kazimierza Wielkiego oraz Eugeniusz Gołembiewski - prezes Zarządu Stowarzyszenia Miast Króla Kazimierza Wielkiego.
Samorząd województwa kujawsko-pomorskiego ogłosił rok 2010 Rokiem Kazimierza Wielkiego.