149 lat temu 22 stycznia 1863 r. do Miasteczka wkroczyły oddziały powstańcze złożone głównie ze studentów Puławskiego Instytutu Politechnicznego i Rolniczo – Leśnego, którzy w Świątyni Sybilli w Puławach zaprzysięgli sobie braterstwo i walkę na śmierć i życie. Stojący na czele powstańców młody Leon Frankowski uroczyście ogłosił zebranym oraz miejscowej ludności manifest Rządu Narodowego oraz dekrety uwłaszczeniowe.
Młody naczelnik powstańczy rozpoczął urzędowanie w kazimierskim magistracie. Tu po rozkazy zgłaszali się kurierzy naczelników partii, po pieniądze wysłańcy z Warszawy, tu także spływały raporty od różnych oddziałów powstańczych. Jednak powstańcy kwaterowali na Górach w folwarku najstarszego kazimierskiego uczestnika powstania Józefa Broniewicza - „Walencja”
Tu formowały się oddziały wojskowe. Wkrótce kazimierska jednostka liczyła około 700 ludzi, których odpowiednio ubrano i uzbrojono w piki i kosy. Odbywali oni regularnie ćwiczenia wojskowe i otrzymywali żołd.
Taki stan rzeczy był możliwy w Kazimierzu dzięki jego położeniu – wśród lasów i wąwozów oraz daleko od garnizonu w Lublinie.
Kazimierska republika powstańcza po tygodniu istnienia upadła wraz z wycofaniem się oddziałów powstańczych za Wisłę 1 lutego na wieść o zbliżających się wojskach rosyjskich pod wodzą ppłk Miednikowa. Oddział wojskowy został rozbity pod Słupczą, a Leon Frankowski ujęty i powieszony w Lublinie 16 czerwca 1863 r.
W intencji powstańców kazimierskich i innych obrońców ojczyzny w kościele św. Anny odprawiono uroczystą mszę św., po której złożono kwiaty i zapalono znicze na płycie pamiątkowej na terenie dawnego cmentarza kościelnego miedzy Farą a zamkiem. W uroczystościach wzięli udział m.in. uczestnicy II Marszu Szlakiem Powstańców Styczniowych 1863 r. – członkowie Nadwiślańskiego Legionu Strzeleckiego oraz strzelcy z Jednostki Strzeleckiej 1305 Puławy, który do Kazimierza przyszli szlakiem, jaki blisko 150 lat temu pokonali puławscy studenci – powstańcy.
Wykład na temat wydarzeń powstańczych na Ziemi Puławskiej wygłosił w Kazimierskim Ośrodku Kultury autor książki „Powiśle Puławskie w powstaniu styczniowym 1863 r.” Sławomir Pać. Spotkanie stało się pretekstem do dyskusji na temat uczczenia 150 rocznicy powstania styczniowego w Kazimierzu za rok. Proponowano m.in. budowę pomnika powstańców styczniowych, ufundowanie pamiątkowego sztandaru powstańczego lub medalu, przygotowanie rekonstrukcji historycznej wg jednej z rycin powstańczych we francuskiej prasie z tamtego okresu. W jaki sposób ostatecznie uczcimy tę okrągłą rocznicę powstania – czas pokaże. Dyskusja w Kazimierskim Ośrodku Kultury dowodzi, jak wielu kazimierzakom ten temat jest szczególnie bliski.